Programma van Eisen (PVE)

Het Programma van Eisen zorgt ervoor dat een nieuw te ontwerpen gebouw voldoet aan de eisen en wensen van de organisatie. Een Programma van Eisen verzekert u van een weloverwogen planontwikkeling en een goede opdrachtformulering voor de architect.

Het Programma van Eisen[1] beschrijft de organisatiestructuur, de visie en de activiteiten van de gebruikers. Deze zijn belangrijk vanwege de ruimtelijke consequenties. Een gebouw dient immers de organisatie en hun activiteiten optimaal te faciliteren. Daarnaast beschrijft het Programma van Eisen alle benodigde ruimten (inclusief het aantal m2’s). Ook geeft het een functionele omschrijving per ruimte. Directe en indirecte relaties tussen ruimten zijn weergeven in een huisvestingsconcept (vlekkenplan – zie afbeelding). De specifieke wensen van de gebruikers voor het te bouwen object zijn ook opgenomen.

Een Programma van Eisen is (globaal) op de volgende wijze opgebouwd:

  • organisatie;
  • visie;
  • visie op huisvesting;
  • huisvestingsconcept (relatieschema & vlekkenplan);
  • ruimtetabel;
  • functionele beschrijving van ruimten;
  • kwaliteitseisen.

Voorbeeld van een vlekkenplan voor speciaal onderwijs.

VastgoedDialoog

PROGRAMMA VAN EISEN (PVE) – AANDACHT VOOR FUNCTIONALITEIT

Het grote voordeel van een aparte Programma-van-Eisen-fase, is dat er expliciet aandacht wordt besteed aan het helder formuleren van ruimtelijke en functionele eisen. Zonder hierbij direct in oplossingen te denken. De Programma-van-Eisen-fase stelt de organisatie in staat om gestructureerd na te denken over de toekomstige functionaliteit van het nieuwe gebouw.  Zo functioneert het nieuwe gebouw na de oplevering in de praktijk goed.

In de praktijk worden verschillende indelingen gehanteerd. Er is echter wel een norm voor het opstellen van het Programma’s van Eisen (NEN 2658)[2] en een SBR richtlijn (SBR 258)[3].

[1] Het gaat hier om een ruimtelijk-functioneel programma van 
eisen, en niet om een Technisch Programma van Eisen. Een Technisch 
Programma van Eisen is een gedetailleerde technische uitwerking en 
beschrijft de bouwfysische eisen.Het dient als basis voor het 
definitief ontwerp en de contractstukken ter voorbereiding van de 
uitvoering.
[2] NEN 2658, ‘Programma’s van Eisen voor gebouwen en bijbehorende 
projectprocedure. Algemene regels’ (1993) [3] SBR 258, ‘Programma van Eisen. Instrument voor 
kwaliteitsbeheersing’ (1996)

VOORBEELD

Voor de school Rafael is er een Programma van Eisen opgesteld. Rafael is een school voor speciaal onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen uit Utrecht en omstreken. De leerlingen hebben een verstandelijke beperking en zijn tussen de vier en veertien jaar oud. Naast het onderwijs van Rafael worden er twee zorgpartners in het nieuwe gebouw gehuisvest, namelijk Zorgorganisatie Reinaerde en Kinderopvangorganisatie Vriendjes (Amerpoort). Er is daarom ook rekening gehouden met ruimte voor de zorgpartners. Lees hier meer over het rapport.